Δίπλα από το ιερό της Αφροδίτης, ο Ohnefalsch Richter το 1890 ανάσκαψε τρεις κτιστούς μεγαλειώδεις τάφους, της Κύπρο-Αρχαϊκής εποχής (650-600 π.χ.). Δύο από τους τάφους βρίσκονται στην θέση τους ενώ στην θέση του τρίτου, υπάρχει μόνο η τάφρος, μέσα στην οποία είχε χτιστεί. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι οι τάφοι αυτοί κτίζονταν υπογείως, μέσα σε τάφρο που είχε σκαφτεί από πριν. Είναι δυνατόν σύμφωνα με τον καθηγητή Carlo Musso οι βασιλικοί τάφοι της Ταμασού κτίστηκαν ως ακολούθως: Αφού γινόταν η εκσκαφή της τάφρου, τοποθετείτο το πάτωμα του τάφου και ακολούθως κτίζονταν οι κάθετοι τοίχοι. Είναι πιθανό η σαρκοφάγος να τοποθετείτο στον τάφο κατά την διάρκεια της κατασκευής του και όχι μετά γιατί αυτή είναι πιο πλατεία από τις πόρτες. Ενώ η είσοδος είναι 1.07μ. Η σαρκοφάγος έχει πλάτος 1.26μ.
Ο πρώτος που είναι και ο μεγαλύτερος αποτελείται από βαθμιδωτό δρόμο, ένα προθάλαμο και το νεκρικό θάλαμο που περιέχει την σαρκοφάγο. Η αρχική μορφή του βαθμιδωτού δρόμου αποτελείτο από 11 σκαλιά. Στην πορεία όμως προστέθηκαν άλλα 11 για να μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στα αρχικά 11 σκαλιά. Τα πλευρικά τοιχώματα του δρόμου είναι κτισμένα με πελεκητούς ασβεστόλιθους με τον ψευδοϊσοδομικό τρόπο. Ο δρόμος καταλήγει στην είσοδο του τάφου που έχει επίπεδη μορφή από ασβεστολιθικούς δοκούς και στηριγμένους με μεγάλες πλάκες με ανάγλυφες παραστάδες και Πρώτο-Ιωνικά ελικοειδή επίκρανα.
Στους δύο πλευρικούς τοίχους του προθαλάμου υπάρχουν τετράγωνες αχιβάδες σε σχήμα τυφλών θυρών, πους στο πάνω μέρος διατηρούν ανάγλυφη παράσταση σύρτη. Πάνω από την είσοδο του νεκρικού θαλάμου υπάρχει ανάγλυφη διακόσμηση που αποτελείται από 5 συνεχόμενα ελικοειδή κιονόκρανα και φυτικά μοτίβα.
Ο νεκρικός θάλαμος, είναι λίγο πιο μεγάλος από τον προθάλαμο. Στο πίσω μέρος υπάρχει μια εξέδρα, πάνω στην οποία στηρίζεται μια τεράστια σαρκοφάγος με διακοσμητικές ραβδώσεις στην μπροστινή πλευρά. Μπροστά από τη σαρκοφάγο υπάρχει μικρό σκαλοπάτι που πιθανό να ήταν χώρος προσφοράς.
Οι οροφές των δύο θαλάμων δίνουν την εντύπωση ξύλινης κατασκευής σε σαμαρωτή διάταξη, όπου τα βολίτζια στηρίζονται στην κεντρική δοκό κατά μήκος της κορυφής και στους πλευρικούς τοίχους. Φαίνεται ότι το όλο οικοδόμημα μιμείται ξύλινα πρότυπα. Το ύψος του τάφου είναι 2.52μ.
Ο δεύτερος τάφος είναι απλούστερος στην κατασκευή και αποτελείται από βαθμιδωτό δρόμο με 12 αρχικά σκαλοπάτια και ένα μόνο θάλαμο. Η πρόσοψη του φέρει πάνω από την είσοδο ένα ανακουφιστικό τρίγωνο, που σχηματίζεται από δύο μεγάλους ορθογώνιους ασβεστόλιθους οι οποίοι στηρίζονται στα άκρα σε δύο ορθοστάτες. Το προπύλαιο πλαισιώνουν δύο μεγάλες πλάκες με ανάγλυφες παστάδες που επιστεγάζονται με Πρώτο-Ιωνικά επίκρανα. Ο νεκρικός θάλαμος είναι ορθογώνιος.
Οι τοίχοι είναι κτιστοί με μεγάλους πελεκητούς ασβεστόλιθους και η σαμαρωτή στέγη είναι κτισμένη από δύο πλάκες που στηρίζονται πάνω στους πλευρικούς τοίχους . Το ύψος του είναι 2.33 μ. Στο βάθος του νεκρικού θαλάμου υπάρχει μια μεγάλη σαρκοφάγος.
* Έρευνα - Συγγραφή Ανδρέας Βοσκαρής